Witamina C – fakty i mity
Choć witamina C została odkryta ponad 90 lat temu przez Noblistę, węgierskiego biochemika, to jej niezwykłe właściwości obserwowano już setki lat wcześniej, kiedy wykazano powiązanie między występowaniem szkorbutu u marynarzy a spożywaniem cytrusów.
Witamina C to niezbędny dla człowieka, rozpuszczalny w wodzie antyoksydant, neutralizujący wolne rodniki i reaktywne formy tlenu. Jest kofaktorem enzymów, uczestniczy w syntezie wielu związków.
Witamina C:
- Bierze udział w syntezie kolagenu i białek, wpływa na stan skóry, a także kości, zębów, jamy ustnej i przyzębia, więzadeł i naczyń krwionośnych
- Umożliwia przyswajanie żelaza
- Bierze udział w syntezie kwasu foliowego
- Bierze udział w syntezie hormonów nadnerczy (adrenalina)
- Łagodzi reakcje alergiczne
- Zapobiega nadciśnieniu
- Bierze udział w syntezie tłuszczów, kwasów żółciowych i cholesterolu
- Wpływa na stan naczyń krwionośnych; obniża ryzyko zachorowania na miażdżycę, choroby serca, udar
- Pomocna przy zaburzeniach gospodarki węglowodanowej
- Hamuje powstawanie rakotwórczych związków (nitrozamin) w żołądku.
Człowiek, w przeciwieństwie do zwierząt musi dostarczać witaminę C wraz z pożywieniem. Zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi ok 100 mg dziennie. Naturalnie występuje owocach i warzywach, szczególnie w dzikiej róży, rokitniku, papryce, natce pietruszki, jabłkach, cytrusach i ziemniakach. Witamina ta jest wrażliwa na temperaturę i światło. Niedobór witaminy C przyczynia się do powstawania chorób przyzębia, dziąseł i jamy ustnej, pogorszenia funkcjonowania układu odpornościowego, spowolnienia gojenia ran i pogorszenia stanu skóry.
Witamina C – fakty i mity
MIT: Tylko witamina C lewoskrętna jest skuteczna.
Termin ‘’lewoskrętności’’ dotyczy ułożenia atomów w cząsteczce kwas askorbinowego. Właściwie każda witamina C dostępna na rynku jest ‘’lewoskrętna’’ – zarówno kwas askorbinowy, jak i askorbinian sodu, czy wapnia. Termin ‘’lewoskrętna witamina C’’ to zwykły zabieg marketingowy. Każda witamina C działa.
FAKT: Syntetyczna witamina C wykazuje podobną biodostępność, co naturalna.
Naturalne suplementy z witaminą C wyizolowaną z dzikiej róży czy rokitnika mają taką samą przyswajalność jak te w syntetyczne. Różnią się przede wszystkim ceną – te ‘’naturalne’’ zazwyczaj kosztują nawet kilka razy więcej.
MIT: Witamina C leczy choroby.
Witamina C nie leczy chorób, ale.. może zapobiegać przeziębieniom i w małym stopniu łagodzić przebieg infekcji. Warto dodać, że suplementacja witaminą C działa wyjątkowo skutecznie na osoby aktywne fizycznie – skraca czas infekcji aż o połowę!
FAKT: Witamina C znacząco wpływa na wygląd skóry.
Witamina C jest niezbędna w procesie przekształcania prokolagenu w kolagen właściwy. Niedobór tej witaminy może objawiać się pogorszeniem stanu skóry, z powodu nieprawidłowej syntezy kolagenu.
MIT: Jeśli jesz owoce i warzywa nie musisz suplementować witaminy C.
To zależy. Warto pamiętać, że obróbka termiczna, czyli gotowanie, pieczenie, duszenie, a także rozdrabnianie – krojenie, siekanie i blendowanie znacząco obniża zawartość witaminy C w owocach i warzywach. Warto rozważyć suplementację witaminą C zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, kiedy mamy utrudniony dostęp do świeżych warzyw, korzystamy z mrożonek i częściej jemy ciepłe potrawy. Dodatkowo stresujący tryb życia, spożywanie alkoholu, palenie papierosów (!), wysiłek, niedobór żelaza zwiększa zapotrzebowanie na witaminę C. W celach profilaktycznych, okresowo zdecydowanie warto stosować sprawdzony suplement witaminy C w rozsądnej dawce.
